Zasiłek chorobowy dla zleceniobiorcy wykonującego kolejne umowy w tym samym podmiocie

Od 2 stycznia 2019 r. zawieramy kolejne umowy zlecenia z osobą fizyczną, która z tego tytułu podlega ubezpieczeniom społecznym, w tym chorobowemu, oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu. Zleceniobiorca przez kilka dni czerwca br. był niezdolny do pracy z powodu choroby. Jak ustalić podstawę wymiaru przysługującego mu zasiłku chorobowego?

Zleceniobiorca nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Podstawę jego wymiaru stanowi przeciętny miesięczny przychód:

za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, lub
za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia - gdy niezdolność do pracy powstanie przed upływem 12 miesięcy kalendarzowych ubezpieczenia chorobowego.

Powyższe wynika z art. 4 ust. 1 pkt 2 i art. 48 ustawy zasiłkowej. Przez przychód, o którym mowa wyżej, należy rozumieć kwotę stanowiącą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe zleceniobiorcy, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składki na to ubezpieczenie (art. 3 pkt 4 ustawy zasiłkowej).

Zleceniobiorca z pytania nie legitymuje się co najmniej 12-miesięcznym okresem ubezpieczenia chorobowego, a tym samym podstawa wymiaru zasiłku zostanie ustalona poprzez przyjęcie przychodu za pełne miesiące kalendarzowe poprzedzające wystąpienie niezdolności do pracy.

Pierwszym pełnym miesiącem kalendarzowym ubezpieczenia chorobowego zleceniobiorcy jest miesiąc, w którym ubezpieczenie rozpoczyna się od pierwszego dnia miesiąca, bez względu czy jest to dzień roboczy, czy też ustawowo wolny od pracy. Oznacza to, że miesiąc, w którym przed datą objęcia ubezpieczeniem chorobowym przypada sobota lub dzień ustawowo wolny od pracy, traktuje się jako niepełny kalendarzowy miesiąc ubezpieczenia (por. pkt 339 komentarza ZUS do ustawy zasiłkowej).

W podstawie wymiaru zasiłku chorobowego zleceniobiorcy uwzględnia się faktyczny przychód (z wyjątkiem niemającym zastosowania w omawianej sytuacji) uzyskany za okres nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, z tytułu którego przysługuje zasiłek.

Ważne: Za okres nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego uważa się kolejne nieprzerwane okresy podlegania ubezpieczeniu chorobowemu z tego samego tytułu (np. kolejne umowy zlecenia zawarte z tym samym zleceniodawcą) oraz okresy, między którymi wystąpiła przerwa w tym ubezpieczeniu przypadająca na niedzielę lub inny dzień ustawowo wolny od pracy.

Z pytania wynika, że ze zleceniobiorcą zawierane są kolejne umowy, ale nie podano, czy następują one bezpośrednio po sobie, czy też pomiędzy nimi występują przerwy. Od tego zależy czy do obliczenia wysokości zasiłku zostanie przyjęty przychód stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia chorobowe ze wszystkich umów (po zsumowaniu). Jeśli bowiem między kolejnymi umowami zlecenia wystąpiły przerwy przypadające na inny dzień niż ustawowo wolny od pracy, to w podstawie wymiaru zasiłku uwzględnieniu podlega wyłącznie przychód uzyskany z tytułu umowy zawartej po ostatniej przerwie. W takim przypadku okresy ubezpieczenia chorobowego z poprzednich umów zlecenia wlicza się jedynie do okresu wyczekiwania.

Przykład

Przyjmujemy założenia z pytania oraz że zleceniodawca zawarł z tym samym zleceniobiorcą następujące umowy zlecenia:

umowa A: od 2 stycznia do 31 marca br., miesięczny przychód 3.000 zł,
umowa B: od 1 do 30 kwietnia br., miesięczny przychód 2.400 zł,
umowa C: od 2 maja do 31 lipca br., miesięczny przychód 3.500 zł.

Zleceniobiorca był niezdolny do pracy z powodu choroby od 17 do 21 czerwca br. (5 dni).

W podstawie wymiaru zasiłku chorobowego uwzględniono przychód za pełne kalendarzowe miesiące nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, czyli od lutego do maja br. (styczeń br. został wyłączony z podstawy wymiaru zasiłku jako niepełny miesiąc ubezpieczenia). Stanowiła ją zatem kwota 2.567,13 zł, zgodnie z wyliczeniem: (3.000 zł - 411,30 zł) x 2 m-ce = 5.177,40 zł; (2.400 zł - 329,04 zł) x 1 m-c = 2.070,96 zł; (3.500 zł - 479,85 zł) x 1 m-c = 3.020,15 zł; (5.177,40 zł + 2.070,96 zł + 3.020,15 zł) : 4 m-ce = 2.567,13 zł.

Za 5 dni choroby zleceniobiorca otrzymał zasiłek chorobowy w wysokości 342,30 zł, tj. 2.567,13 zł x 80% : 30 = 68,46 zł (stawka dzienna); 68,46 zł x 5 dni = 342,30 zł.

Przykład

Przyjmujemy założenia z poprzedniego przykładu, z tym że umowa B została zawarta na okres od 8 do 30 kwietnia br. (czyli po przerwie przypadającej na dni robocze).

Podstawę wymiaru zasiłku stanowił przychód uzyskany za pełny kalendarzowy miesiąc ubezpieczenia, tj. maj br. (kwiecień br. był pierwszym niepełnym miesiącem ubezpieczenia chorobowego) w wysokości 3.020,15 zł (3.500 zł - 479,85 zł).

Zasiłek chorobowy za 5 dni niezdolności do pracy wyniósł 402,70 zł, tj. 3.020,15 zł x 80% : 30 = 80,54 zł (stawka dzienna); 80,54 zł x 5 dni = 402,70 zł.

Okres ubezpieczenia chorobowego z umowy A został uwzględniony przy ustalaniu okresu wyczekiwania na prawo do zasiłku chorobowego.