Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 15 (561) z dnia 1.08.2022

Podstawa wymiaru świadczenia chorobowego po zmianie stanowiska pracy i systemu wynagradzania

Od 1 stycznia 2022 r. zmieniono pracownikowi stanowisko pracy oraz sposób wynagradzania, tzn. wynagrodzenie akordowe zostało zastąpione wynagrodzeniem w stałej miesięcznej wysokości, a zmienna premia za wydajność stałą premią miesięczną. Ponadto nie przysługuje mu już premia jakościowa. Zgodnie z regulaminem wynagradzania, premia miesięczna jest pomniejszana proporcjonalnie za okresy usprawiedliwionych nieobecności w pracy, natomiast w stosunku do wcześniej wypłacanych pracownikowi premii wydajnościowej i jakościowej nie ma żadnego zapisu dotyczącego ich wypłaty za okresy absencji chorobowych. W jaki sposób należy obliczyć podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego za 4 dni lipca 2022 r.?

Do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego należy przyjąć przeciętne miesięczne wynagrodzenie oraz premie (z wyjątkiem premii jakościowej) uzyskane za okres od lipca 2021 r. do czerwca 2022 r.

Podstawę wymiaru wynagrodzenia i zasiłku chorobowego, dalej świadczeń chorobowych, przysługujących pracownikowi stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, a w razie krótszego zatrudnienia - za pełne kalendarzowe miesiące ubezpieczenia (art. 36 ust. 1 i 2 ustawy zasiłkowej i art. 92 § 2 K.p.). Zasadę tę stosuje się także, gdy w okresie poprzedzającym niezdolność do pracy nastąpiła zmiana wysokości wynagrodzenia w związku ze zmianą stanowiska pracy lub warunków wynagradzania ustalonych w umowie o pracę lub w innym akcie nawiązującym stosunek pracy (o ile nie miała miejsca zmiana wymiaru czasu pracy).

Zwracamy uwagę! W razie zmiany umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy, podstawę wymiaru świadczenia chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy, jeżeli zmiana ta nastąpiła w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy, lub w miesiącach poprzedzających (art. 40 ustawy zasiłkowej).

Przy podejmowaniu decyzji, które składniki wynagrodzenia wlicza się do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego, należy kierować się zasadą określoną w art. 41 ust. 1 ustawy zasiłkowej.

Powyższe oznacza, iż do podstawy wymiaru świadczenia chorobowego przyjmuje się premie:

• które na podstawie przepisów wewnątrzzakładowych nie przysługują i nie są wypłacane za okresy absencji chorobowych,
• których zasady wypłaty za okresy pobierania tych świadczeń nie zostały uregulowane w przepisach płacowych obowiązujących w firmie, jednakże w praktyce nie są one wypłacane za okresy absencji chorobowych.

Pracownik z pytania przed zmianą stanowiska pracy otrzymywał wynagrodzenie akordowe oraz premie wydajnościową i jakościową. Przepisy płacowe obowiązujące w zakładzie pracy nie zawierały zapisów o zachowywaniu prawa do tych premii za okresy pobierania świadczeń chorobowych, jednakże odpowiednią jakość i wydajność pracy premiowaną przez pracodawcę pracownik mógł osiągnąć tylko faktycznie świadcząc pracę. Należy zatem uznać, że premie te nie były wypłacane za okresy absencji chorobowych i miały one wpływ na wysokość tych premii. Dlatego też obydwie premie należało uwzględniać w podstawie wymiaru świadczeń chorobowych przysługujących pracownikowi do 31 grudnia 2021 r. Brak uregulowania w zakresie sposobu zmniejszania premii za okresy absencji chorobowych skutkował wliczaniem ich do podstawy wymiaru w wysokości faktycznie wypłaconej.

Od 1 stycznia 2022 r. po zmianie stanowiska pracy pracownik otrzymuje wynagrodzenie określone w stałej miesięcznej wysokości oraz stałą premię miesięczną (zmniejszaną proporcjonalnie do okresów absencji chorobowej). Nie ma już natomiast prawa do premii jakościowej, a to oznacza, że nie można jej uwzględniać w podstawie wymiaru świadczeń chorobowych należnych za okres po 31 grudnia 2021 r. (art. 41 ust. 2 ustawy zasiłkowej). W związku natomiast z tym, iż premia wydajnościowa została pracownikowi zamieniona na jej odpowiednik na nowym stanowisku pracy w postaci stałej premii miesięcznej, obydwie te premie należy uwzględniać w podstawie wymiaru świadczeń chorobowych (z tym że premię wydajnościową do czasu aż wynagrodzenie za miesiące, za które była wypłacana będzie wliczane do tej podstawy). Przy czym stała premia miesięczna powinna być przyjmowana po uzupełnieniu o ewentualne dni absencji chorobowej, natomiast premia wydajnościowa w kwocie faktycznie wypłaconej.

Przyjmujemy założenia z pytania oraz że pracownik:

• na dotychczasowym stanowisku otrzymywał wynagrodzenie akordowe, premię wydajnościową w wysokości od 0 zł do 700 zł oraz premię jakościową w kwocie 300 zł,
• na nowym stanowisku otrzymuje wynagrodzenie w stałej miesięcznej wysokości 4.900 zł oraz premię miesięczną ustaloną w stałej wysokości 450 zł.

W okresie od 1 do 4 lipca 2022 r. (4 dni) pracownik był niezdolny do pracy z powodu choroby. Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres od lipca 2021 r. do czerwca 2022 r. (po pomniejszeniu o finansowane przez niego składki na ubezpieczenia społeczne) w wysokości:

W podstawie wymiaru wynagrodzenia chorobowego pracodawca nie uwzględnił kwot premii jakościowej, która nie przysługuje pracownikowi na nowym stanowisku pracy. Zatem podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego wynosi 4.077,20 zł, zgodnie z wyliczeniem: (19.674,12 zł + 1.553,21 zł + 25.369,26 zł + 2.329,80 zł) : 12 m-cy = 4.077,20 zł. Za 4 dni lipca 2022 r. pracownik otrzyma wynagrodzenie chorobowe w wysokości 434,92 zł, tj. 4.077,20 zł : 30 = 135,91 zł; 135,91 zł x 80% = 108,73 zł (stawka dzienna); 108,73 zł x 4 dni = 434,92 zł.