Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego zleceniobiorcy niepodlegającego ubezpieczeniu chorobowemu

Zleceniobiorca z tytułu umowy zlecenia wykonywanej od kilku miesięcy podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu. Nie przystąpił do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Na początku sierpnia 2024 r. uległ wypadkowi przy pracy. Jak ustalić podstawę wymiaru zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego? Nadmieniamy, że w umowie zlecenia wynagrodzenie zostało określone kwotowo.

Ubezpieczonemu, którego niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy, od pierwszego dnia jej trwania przysługuje zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego (bez względu na długość okresu tego ubezpieczenia) w wysokości 100% podstawy wymiaru.

Przy ustalaniu prawa do świadczeń wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 1-3 ustawy wypadkowej (tj. zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku wyrównawczego), podstawy wymiaru i ich wysokości, a także przy ich wypłacie, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy zasiłkowej, z uwzględnieniem przepisów ustawy wypadkowej (art. 7 ustawy wypadkowej). Ustalając podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego zleceniobiorcy stosuje się zasady określone w rozdziale 9 ustawy zasiłkowej (art. 9 ust. 3 pkt 3 ustawy wypadkowej).

Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego jest obliczana z uwzględnieniem podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc powstania niezdolności do pracy albo z faktycznego okresu ubezpieczenia wypadkowego, za pełne kalendarzowe miesiące tego ubezpieczenia, jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem 12 miesięcy kalendarzowych ubezpieczenia (art. 36 ust. 2 i art. 48 ust. 1 i 2 ustawy zasiłkowej).

Pełnym miesiącem kalendarzowym w przypadku zleceniobiorców jest miesiąc, w którym ubezpieczenie rozpoczyna się od pierwszego dnia miesiąca. Jako niepełny kalendarzowy miesiąc ubezpieczenia traktuje się zatem miesiąc, w którym przed datą objęcia ubezpieczeniem przypada sobota lub dzień ustawowo wolny od pracy.

Ważne: Przy obliczaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego uwzględnia się w każdym przypadku przychód zleceniobiorcy stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie wypadkowe (po pomniejszeniu o 13,71% tej podstawy), bez względu na to, czy zleceniobiorca przystąpił do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, czy też nie.

Zwracamy uwagę! Przychód pomniejszony o 11,26% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie wypadkowe jest uwzględniany przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego posłom i senatorom pobierającym uposażenie, osobom pobierającym stypendia sportowe, słuchaczom Krajowej Szkoły Administracji Publicznej pobierającym stypendia, osobom pobierającym stypendia w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy albo przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez powiatowy urząd pracy lub inny podmiot kierujący, osobom pobierającym stypendia na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w okresie odbywania studiów podyplomowych (por. komentarz ZUS do ustawy wypadkowej, dostępny na stronie internetowej www.zus.pl).

W sytuacji gdy w okresie poprzedzającym niezdolność do pracy (uwzględnianym w podstawie wymiaru zasiłku) przychód zleceniobiorcy uległ zmniejszeniu wskutek niewykonywania pracy w okresie pobierania zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego albo odbywania ćwiczeń wojskowych, to przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego:

wyłącza się przychód za miesiące, w których wykonywał on pracę przez mniej niż połowę miesiąca,
przyjmuje się przychód (bez uzupełniania) za miesiące, w których wykonywał on pracę przez co najmniej połowę miesiąca (art. 50 ust. 1 ustawy zasiłkowej).

Przy czym, jeśli w okresie, z którego ustalana jest podstawa wymiaru zasiłku, zleceniobiorca wykonywał pracę przez mniej niż połowę miesiąca z przyczyn wymienionych wyżej i w związku z tym jego przychód w każdym miesiącu uległ zmniejszeniu, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjmuje się przychód za wszystkie miesiące. Natomiast, gdy przyczyną zmniejszenia przychodu za dany miesiąc była inna okoliczność niż wymieniona wcześniej, to przychód za ten miesiąc bez względu na długość wykonywania w nim pracy należy przyjąć do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w kwocie faktycznie uzyskanej.

Przykład

Przyjmujemy założenia z pytania oraz że zleceniobiorca podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu od 2 stycznia 2024 r. Odpłatność za wykonywanie umowy określono w stawce miesięcznej wynoszącej 5.550 zł.

W dniu 2 sierpnia 2024 r. zleceniobiorca uległ wypadkowi przy pracy, w wyniku którego stał się niezdolny do pracy na okres od 2 do 22 sierpnia 2024 r. Zdarzenie zostało uznane za wypadek przy pracy. Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego stanowi przeciętny miesięczny przychód za okres od lutego do lipca 2024 r. w wysokości 4.789,09 zł, zgodnie z wyliczeniem: 5.550 zł - 760,91 zł (składki na ubezpieczenia społeczne w wysokości 13,71% podstawy wymiaru) = 4.789,09 zł; (4.789,09 zł x 6 m-cy) : 6 m-cy = 4.789,09 zł. Za każdy dzień niezdolności do pracy zleceniobiorca otrzyma zasiłek chorobowy w wysokości 159,64 zł, tj. 4.789,09 zł : 30 = 159,64 zł; 159,64 zł x 100% = 159,64 zł.