Przeliczanie podstawy wymiaru zasiłku chorobowego po zmianie zasad wynagradzania

Pracownik do końca marca 2016 r. otrzymywał wynagrodzenie zasadnicze i dodatek funkcyjny. Po wypowiedzeniu warunków umowy o pracę, od 1 kwietnia 2016 r. nie jest już uprawniony do dodatku, a ponadto ma określone wynagrodzenie w niższej wysokości (wymiar czasu pracy pozostał bez zmiany). W styczniu 2016 r. stał się niezdolny do pracy z powodu choroby i po wyczerpaniu okresu zasiłkowego wrócił do pracy na jeden dzień, a następnie ponownie zachorował. Czy należy przeliczyć wysokość zasiłku chorobowego przysługującego po przerwie?

Jeśli niezdolność do pracy z powodu choroby powstała po jednodniowej przerwie uprawnia do "otwarcia" nowego 182-dniowego okresu zasiłkowego, to wysokość przysługującego zasiłku będzie obliczona od tej samej podstawy co przed przerwą.

Na wstępie należy ustalić, czy pracownikowi w ogóle przysługują świadczenia chorobowe w nowym okresie zasiłkowym. Jeżeli bowiem niezdolność do pracy po przerwie została spowodowana tą samą chorobą, to pracownik może najwyżej ubiegać się o przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego. Nie będzie tu miało znaczenia, że na jeden dzień odzyskał zdolność do pracy. O opinię w sprawie zaliczenia okresów choroby do jednego okresu zasiłkowego lub "otwarcia" nowego, pracodawca może wystąpić do ZUS.

Zakładając, że pracownik jest uprawniony do zasiłku, to zmiana wysokości wynagrodzenia bez równoczesnej zmiany wymiaru czasu pracy pozostaje bez wpływu na wysokość świadczeń chorobowych. Zgodnie bowiem z art. 36 ustawy zasiłkowej, do obliczenia wysokości świadczenia chorobowego przyjmuje się przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy (odpowiednio za pełne kalendarzowe miesiące ubezpieczenia).

Ważne: Zmniejszenie wynagrodzenia w okresie choroby nie wpływa na wysokość podstawy pobieranego świadczenia, chyba że uwzględniono w niej składniki wynagrodzenia, których wypłaty zaprzestano w okresie jego pobierania.

W sytuacji, o której mowa w pytaniu, w "zamkniętym" okresie zasiłkowym wystąpiła okoliczność mająca wpływ na wysokość podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, tj. zakończenie wypłaty dodatku funkcyjnego w okresie pobierania zasiłku, która skutkowała jej przeliczeniem (art. 41 ust. 2 ustawy zasiłkowej). Dlatego też, począwszy od 1 kwietnia 2016 r., należało wyłączyć jego kwotę z podstawy wymiaru świadczenia i obliczyć nową wysokość zasiłku. Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego, do którego prawo powstało po przerwie krótszej niż co najmniej 3 miesiące kalendarzowe, nie ulega zmianie.

Ważne: Zgodnie z art. 43 ustawy zasiłkowej, podstawy wymiaru zasiłku nie ustala się na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego rodzaju, jak i innego rodzaju nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe.

Przykład

Przyjmujemy założenia z pytania oraz że pracownik był niezdolny do pracy z powodu choroby od 22 grudnia 2015 r. do 20 czerwca 2016 r. W umowie o pracę miał określone wynagrodzenie w wysokości 5.200 zł i dodatek funkcyjny w kwocie 2.000 zł (proporcjonalnie zmniejszany za okresy absencji chorobowej), a po zmianie od 1 kwietnia 2016 r. otrzymuje jedynie wynagrodzenie za pracę - 3.500 zł.

Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego (od 22 grudnia 2015 r. do 2 lutego 2016 r.), a następnie zasiłku chorobowego od 3 lutego do 31 marca 2016 r., stanowiło przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres od grudnia 2014 r. do listopada 2015 r., po pomniejszeniu o finansowane przez pracownika składki na ubezpieczenia społeczne, które wyniosło 6.212,88 zł, tj.: 53.844,96 zł + 20.709,60 zł = 74.554,56 zł (suma płacy zasadniczej i dodatku); 74.554,56 zł : 12 m-cy = 6.212,88 zł. Stawka dzienna przysługującego pracownikowi świadczenia wynosiła 165,68 zł (6.212,88 zł x 80% : 30).

Od 1 kwietnia 2016 r. z podstawy wymiaru zasiłku należało wyłączyć dodatek funkcyjny, zatem od tego dnia podstawa wymiaru wynosiła 4.487,08 zł (53.844,96 zł : 12 m-cy), a stawka świadczenia za jeden dzień choroby - 119,66 zł (4.487,08 zł x 80% : 30).

Ponownie pracownik zachorował 22 czerwca 2016 r. Ponieważ przerwa w chorobie wyniosła tylko jeden dzień, to podjęcie wypłaty zasiłku nastąpi po wyjaśnieniu, czy pracownik jest uprawniony do niego w nowym 182-dniowym okresie. Jeżeli tak, to jego wysokość należy obliczyć od kwoty, która została przyjęta do obliczenia zasiłku przed przerwą, czyli 4.487,08 zł.

Gdyby przerwa pomiędzy okresami pobierania świadczeń chorobowych wyniosła co najmniej 3 miesiące kalendarzowe, to podstawa wymiaru zasiłku przysługującego po przerwie zostałaby ustalona na nowo.

Przykład

Zakładamy, że pracownik, o którym mowa w poprzednim przykładzie, zachoruje po przerwie trwającej 3 miesiące kalendarzowe, tj. od 1 października 2016 r.

Do obliczenia podstawy wymiaru zasiłku zostanie przyjęte przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres od października 2015 r. do września 2016 r. (bez uwzględniania kwot dodatku funkcyjnego). Z okresu tego będą wyłączone miesiące od stycznia do czerwca 2016 r., w których pracownik przepracował mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy, natomiast wynagrodzenie za grudzień 2015 r. zostanie uzupełnione. Podstawę wymiaru zasiłku będzie stanowiła kwota 3.753,62 zł, tj.: (13.461,24 zł + 9.060,45 zł) : 6 m-cy = 3.753,62 zł. Stawka dzienna zasiłku wyniesie 100,10 zł (3.753,62 zł x 80% : 30).