Gazeta Podatkowa nr 72 (696) z dnia 9.09.2010

Nieterminowe dostarczenie zwolnienia lekarskiego

Ubezpieczony, niezdolny do pracy z powodu choroby lub zwolniony z obowiązku wykonywania pracy z tytułu konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym dzieckiem lub innym członkiem rodziny, może skorzystać ze świadczeń chorobowych. Musi jednak ten fakt udokumentować stosownym zaświadczeniem lekarskim. Należy je dostarczyć do płatnika składek (lub zasiłku) w odpowiednim terminie. Jego niedotrzymanie skutkuje obniżeniem wysokości świadczenia, choć nie w każdej sytuacji.

Termin 7 dni

Przy ustalaniu prawa do zasiłków i ich wysokości dowodem stwierdzającym:

• czasową niezdolność do pracy z powodu choroby,
   
• konieczność osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny,
   
• pobyt w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej,

jest zaświadczenie lekarskie wystawione na druku ZUS ZLA, potocznie zwane zwolnieniem lekarskim.

Zaświadczenie to ubezpieczony jest zobowiązany dostarczyć odpowiednio płatnikowi zasiłku albo płatnikowi składek (pracodawcy) nie później niż w ciągu 7 dni od daty jego otrzymania.

Natomiast płatnik składek, nieuprawniony do wypłaty zasiłku, powinien niezwłocznie przekazać zaświadczenie lekarskie do ZUS, z podaniem daty dostarczenia tego zaświadczenia przez ubezpieczonego.

Sankcja za opóźnienie

W przypadku niedochowania tego terminu zasiłek chorobowy lub opiekuńczy ulega obniżeniu o 25% za okres od ósmego dnia orzeczonej niezdolności do pracy do dnia dostarczenia tego zaświadczenia. Przy czym nie dotyczy to sytuacji, gdy przekroczenie terminu 7 dni nastąpiło z przyczyn niezależnych od ubezpieczonego.

Kwestię tę reguluje art. 53 i 62 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwanej ustawą zasiłkową.

Zasady ustalania terminu

Aby prawidłowo ustalić, czy ubezpieczony nie spóźnił się z dostarczeniem zwolnienia lekarskiego, należy mieć na uwadze następujące zasady:

1) za datę otrzymania zaświadczenia lekarskiego przyjmuje się datę jego wystawienia, chyba że ubezpieczony udowodni, że otrzymał to zaświadczenie w terminie późniejszym,

2) przy ustalaniu terminu 7 dni nie uwzględnia się dnia, w którym ubezpieczony otrzymał zaświadczenie lekarskie,

3) jeżeli 7. dzień, w którym należy dostarczyć zwolnienie lekarskie, przypada na dzień wolny od pracy, ostatnim dniem jego terminowego dostarczenia jest pierwszy dzień roboczy przypadający po tym dniu,

4) w przypadku gdy zaświadczenie lekarskie zostało wysłane pocztą, do ustalenia terminu jego dostarczenia przyjmuje się datę stempla pocztowego.

Dla osób, których niezdolność do pracy powstała po ustaniu tytułu ubezpieczenia i jest orzeczona więcej niż jednym zaświadczeniem lekarskim, termin 7 dni liczony jest od daty wystawienia tego zaświadczenia lekarskiego, z którego wynika, że nieprzerwana niezdolność do pracy trwa łącznie co najmniej 30 dni i uprawnia do zasiłku. Jeżeli termin ten nie zostanie dotrzymany, wysokość zasiłku ulega obniżeniu o 25% za okres od ósmego dnia niezdolności do pracy orzeczonej tym zaświadczeniem, które łącznie z poprzednimi obejmuje okres co najmniej 30-dniowy, do dnia dostarczenia zaświadczeń lekarskich.

Po terminie, ale bez sankcji

Nie w każdym jednak przypadku przekroczenie terminu 7 dni pozwala na zastosowanie sankcji. Otóż nie można dokonać 25% potrącenia wysokości świadczenia w przypadku, gdy:

• zwolnienie lekarskie jest zbyt krótkie, tj. wystawione na mniej niż 8 dni,
   
• za dni objęte sankcją przysługuje wynagrodzenie za czas choroby - nie stosuje się sankcji, jeżeli pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za czas choroby określone w art. 92 Kodeksu pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.),
   
• zwolnienia lekarskie pokrywają się, a obniżenia zasiłku należałoby dokonać za okres wypłacony na podstawie poprzedniego zaświadczenia lekarskiego.

Przykład

Pracownik, który w bieżącym roku kalendarzowym wykorzystał już 24 dni (z przysługujących 33 dni) wynagrodzenia chorobowego, w dniu 18 sierpnia br. otrzymał zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA na okres od 16 sierpnia do 14 września 2010 r. (tj. 30 dni). Wysłane pocztą w dniu 30 sierpnia br., do zakładu pracy dotarło 3 września br. Ponieważ nie został zachowany termin 7 dni na dostarczenie zaświadczenia lekarskiego (upłynął w dniu 25 sierpnia br.), pracodawca dokona stosownego potrącenia 25% wysokości przysługującego świadczenia.

Za okres obecnej niezdolności do pracy, przy założeniu, że podstawa wymiaru zasiłku wynosi 2.157,25 zł, pracownik otrzyma zatem odpowiednio:

• za okres od 16 do 24 sierpnia br. (tj. za 9 dni) - wynagrodzenie chorobowe w wysokości 517,77 zł, co wynika z wyliczenia:
  2.157,25 zł × 80% : 30 = 57,53 zł - stawka dzienna; 57,53 zł × 9 dni = 517,77 zł;
   
• za okres od 25 do 30 sierpnia br. (tj. za 6 dni) zasiłek chorobowy pomniejszony o 25%, a więc w wysokości 258,89 zł, zgodnie z wyliczeniem:
  57,53 zł × 6 dni = 345,18 zł; 345,18 zł × 25% = 86,30 zł (kwota zmniejszenia); 345,18 zł - 86,30 zł = 258,88 zł;
   
  • za okres od 31 sierpnia do 14 września br. (tj. za 15 dni), zasiłek chorobowy w wysokości 862,95 zł (tj. 57,53 zł × 15 dni).

Podstawa prawna: ustawa z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2010 r. nr 77, poz. 512).