Pobieranie zasiłku chorobowego a praca w szczególnych warunkach

Do 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach określonego w art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zwanej ustawą emerytalną, wymaganego do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, zalicza się okresy niezdolności do pracy przypadające po dniu 14 listopada 1991 r., za które pracownik otrzymał wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego.

STAN FAKTYCZNY:

Decyzją z sierpnia 2012 r. ZUS odmówił ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych z uwagi na nieudowodnienie co najmniej 15 lat takiej pracy.

Ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999 r. udowodnił łączny okres zatrudnienia w wymiarze 29 lat, 4 miesięcy i 5 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Od 1978 r. do lat 90. odwołujący się, mimo zmiany nazwy pracodawcy, pracował w tym samym miejscu i wykonywał tę samą pracę spawacza, a w końcowej fazie zatrudnienia pracę spawacza-ślusarza.

Sąd Okręgowy wskazał, iż wnioskodawca w okresie zatrudnienia stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w warunkach szczególnych oraz że takiej kwalifikacji nie wyklucza wykonywanie drobnych prac ślusarskich. Podkreślił ponadto, że nie wyłączył z okresu pracy szczególnej okresów pobytu ubezpieczonego na zwolnieniach lekarskich opisanych w zaświadczeniu pracodawcy. W tym zakresie powołał się na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2011 r. (sygn. akt I UK 12/11).

SO zmienił więc decyzję ZUS i przyznał ubezpieczonemu prawo do spornego świadczenia.

Apelację od wyroku złożył organ rentowy wskazując, że SO błędnie zaliczył do okresu pracy w szczególnych warunkach okresy niezdolności do pracy w łącznym wymiarze 112 dni.

SĄD ORZEKŁ:

W ocenie Sądu Apelacyjnego apelacja powyższa jest niezasadna.

Literalna wykładnia treści art. 32 ust. 1a pkt 1 ustawy emerytalnej potwierdzałaby stanowisko organu rentowego. Zgodnie bowiem z tym przepisem przy ustalaniu okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie uwzględnia się okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Jak wskazał jednak SA, nie można pominąć poglądu wyrażonego przez SN. Zastosowanie wskazanej normy prawnej, wprowadzonej ustawą o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz niektórych innych ustaw, jest uzasadnione jedynie wobec tych osób, które przed dniem jej wejścia w życie, tj. przed 1 lipca 2004 r., nie spełniły wszystkich warunków nabycia prawa do wcześniejszej emerytury wynikających z art. 184 ust. 1 ustawy emerytalnej. Ustawodawca utrwalił sytuację osób, które w dniu wejścia w życie ustawy (1 stycznia 1999 r.) wypełniły warunki stażu szczególnego oraz ogólnego, niezależnie od tego, kiedy osiągną wymagany wiek i zadeklarował ich przyszłe prawo do emerytury. Przez wydanie tego przepisu nastąpił stan związania, tj. zobowiązania się przez Państwo do powstrzymania się od jakiejkolwiek ingerencji w istniejące prawo tymczasowe. Gwarancji przyszłego prawa do emerytury złożonej wobec osób, o których mowa w art. 184 ustawy emerytalnej, ustawodawca nie mógł już naruszyć przez ustalenie innego sposobu wyliczenia ich stażu ubezpieczenia. Dlatego też, jak podkreślił SN, wykazanie w dniu 1 stycznia 1999 r. określonego w art. 184 ustawy emerytalnej okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach wyłącza ponowne ustalenie tego okresu po osiągnięciu wieku emerytalnego, według zasad wynikających z art. 32 ust. 1a pkt 1 wskazanej ustawy, obowiązujących po dniu 1 lipca 2004 r.

(wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 10 stycznia 2014 r., sygn. akt III AUa 564/13)

Komentarz redakcji

Sąd Najwyższy zwrócił uwagę na relację między art. 184 ustawy emerytalnej a wprowadzonym później (z dniem 1 lipca 2004 r.) art. 32 ust. 1a tej ustawy. Wskazał, iż art. 184 ustawy emerytalnej ma zastosowanie do tych ubezpieczonych, którzy w dniu 1 stycznia 1999 r. osiągnęli pełny staż ubezpieczeniowy, w tym wymagany okres pracy w szczególnych warunkach, lecz nie osiągnęli wieku emerytalnego, a art. 32 tej ustawy do ubezpieczonych, którzy chociażby jeden z tych okresów osiągnęli po 1 stycznia 1999 r., nie później jednak niż do 31 grudnia 2008 r.

Zmiany w przepisach z zakresu ubezpieczeń społecznych powodują więc, iż nie wszyscy ubezpieczeni pracujący w szczególnych warunkach mogą liczyć na uwzględnienie w ich dorobku pracy szczególnej okresów pobierania m.in. zasiłku chorobowego.