Wypadek w pracy w okresie wyczekiwania a prawo do świadczeń chorobowych

Pracownik zatrudniony od 1 września 2014 r. uległ wypadkowi przy pracy w dniu 4 września. Nie jestem uprawniony do wypłaty zasiłków, dlatego też przekazałem do ZUS dokumenty do wypłaty zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego. Ponieważ organ rentowy prowadzi postępowanie wyjaśniające w tej sprawie, nakazał, abyśmy za pierwsze 33 dni choroby wypłacili pracownikowi wynagrodzenie chorobowe w wysokości 80% podstawy wymiaru zasiłku (po uznaniu zdarzenia za wypadek kwota ta zostanie zwrócona). Problem w tym, że pracownika obowiązuje 30-dniowy okres wyczekiwania. Co w tej sytuacji powinienem zrobić? (pytanie z dyskusji na www.forum.gofin.pl nr 869786)

Pracownik, którego niezdolność do pracy powstała w wyniku wypadku przy pracy, nabywa prawo do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego w wysokości 100% podstawy jego wymiaru. Świadczenie to przysługuje, niezależnie od okresu podlegania ubezpieczeniu, od pierwszego dnia niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy. Pracownika nie obowiązuje więc, tak jak w przypadku zasiłku z ubezpieczenia chorobowego, 30-dniowy okres wyczekiwania. Nie zachowuje on również prawa do wynagrodzenia chorobowego wypłacanego przez pracodawcę w oparciu o art. 92 Kodeksu pracy, z reguły w wysokości 80% podstawy wymiaru zasiłku.

Kwestię tę regulują przepisy art. 6-11 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 r. nr 167, poz. 1322 ze zm.), zwanej ustawą wypadkową.

Warunkiem uzyskania świadczenia wypadkowego jest uznanie zdarzenia za wypadek przy pracy. Dokonuje tego wprawdzie pracodawca w protokole powypadkowym, jednak w razie przejęcia płatności świadczenia stanowisko w tej sprawie zajmuje także organ rentowy.

Należy również pamiętać, że istnieją okoliczności, w których świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego (w tym zasiłek chorobowy) nie przysługują. Zostały one wymienione w art. 21 ustawy wypadkowej. Ma to miejsce m.in. wówczas, gdy wyłączną przyczyną wypadku było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.

Do czasu zakończenia postępowania wyjaśniającego można pracownikowi wypłacić zasiłek z ubezpieczenia chorobowego (odpowiednio wynagrodzenie chorobowe), który i tak by mu przysługiwał w przypadku braku uprawnień do świadczenia wypadkowego. Wypłata powinna jednak nastąpić na zasadach określonych w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie chorobowy i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 159), zwanej ustawą zasiłkową, a więc m.in. z uwzględnieniem wskazanego w art. 4 okresu wyczekiwania.

Pracownikowi zatrudnionemu z dniem 1 września br. prawo do wynagrodzenia chorobowego przysługuje dopiero po upływie 30 dni, a więc od 1 października br., chyba że:

zachodzą okoliczności uprawniające do świadczenia chorobowego od pierwszego dnia ubezpieczenia, wymienione w art. 4 ust. 3 ustawy zasiłkowej, albo
pracownik posiada wcześniejszy okres ubezpieczenia chorobowego, który można doliczyć do wymaganego okresu ubezpieczenia chorobowego.

ZUS podejmie wypłatę zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego po wypłaceniu pracownikowi wynagrodzenia chorobowego za okres 33 dni, a więc dopiero od 3 listopada br., o ile oczywiście ubezpieczony będzie w tym czasie niezdolny do pracy.

Po uznaniu przez ZUS zdarzenia za wypadek przy pracy wypłacone przez pracodawcę wynagrodzenie chorobowe będzie przekwalifikowane na świadczenie wypadkowe.Nie zostanie więc zwrócone, tylko rozliczone w ciężar składek, po sprawdzeniu przez ZUS, czy było ustalone w prawidłowej wysokości (patrz ramka). Jednocześnie organ rentowy dokona:

wypłaty zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego za okres niezdolności do pracy przypadającej na okres wyczekiwania, tj. od 4 do 30 września br.,
wyrównania świadczenia wypłaconego przez pracodawcę oraz zasiłku chorobowego wypłaconego przez ZUS do kwoty należnej z ubezpieczenia wypadkowego, tj. do 100% podstawy wymiaru zasiłku.

Sposób postępowania ZUS w stosunku do wypłaconego wynagrodzenia chorobowego w przypadku uznania zdarzenia za wypadek przy pracy

Organ rentowy ustala wysokość należnego zasiłku chorobowego, a następnie w razie gdy:

-	kwota wypłacona pracownikowi przez pracodawcę jest niższa niż należna - wypłaca różnicę między kwotą należną a wypłaconą przez pracodawcę,
-	kwota wypłacona pracownikowi przez pracodawcę jest równa kwocie należnej - wypłacone wynagrodzenie traktuje jako zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego,
-	kwota wypłacona pracownikowi przez pracodawcę przewyższa należną kwotę zasiłku - wypłacone wynagrodzenie traktuje jako zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego jedynie do wysokości należnego zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego, przy czym może być ono rozliczone ze składek na ubezpieczenie społeczne tylko do tej wysokości.