Nauka pracownika w czasie choroby a prawo do zasiłku

Pracownik kontynuujący naukę na studiach zaocznych, od kilku tygodni choruje. Na zaświadczeniach lekarskich ma odnotowane, że "chory może chodzić". Czy uczęszczanie na zajęcia oraz udział w sesji egzaminacyjnej w okresie orzeczonej niezdolności do pracy można uznać za nieprawidłowe wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego i zaprzestać wypłaty zasiłku?

Nie, jeśli udział pracownika w zajęciach nie wpływa na pogorszenie stanu jego zdrowia (tj. nie spowoduje przedłużenia okresu niezdolności do pracy). W celu ustalenia tych okoliczności można przeprowadzić kontrolę prawidłowości wykorzystywania zwolnienia i zasięgnąć opinii lekarza leczącego lub lekarza orzecznika ZUS.

Pracownik traci prawo do zasiłku chorobowego w sytuacjach określonych w art. 17 ustawy zasiłkowej. Zgodnie z powołanym przepisem, utrata prawa do zasiłku następuje za cały okres wskazany w kontrolowanym zaświadczeniu lekarskim, w czasie którego osoba niezdolna do pracy z powodu choroby m.in.:

wykonuje czynności mogące pogorszyć jej stan zdrowia lub
wykorzystuje zwolnienie lekarskie do innych celów niż leczenie (czyli w sposób niezgodny z jego celem).

W wymienionych przypadkach chodzi o nieprawidłowe postępowanie pracownika w okresie, na który została orzeczona niezdolność do pracy z powodu choroby, a w szczególności nieprzestrzeganie zaleceń lekarskich. Wskazówki te lekarz wystawiający zaświadczenie ZUS ZLA zamieszcza w karcie choroby oraz na wystawionym zaświadczeniu, wpisując w polu 15 - "Wskazania lekarskie" cyfrę 1 - "Chory powinien leżeć" lub 2 - "Chory może chodzić".

Wzór zaświadczenia lekarskiego ZUS ZLA jest zamieszczony w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wystawiania zaświadczeń lekarskich, wzoru zaświadczenia lekarskiego i zaświadczenia lekarskiego wydanego w wyniku kontroli lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 229).

Generalnie okoliczności nieprawidłowego wykorzystywania zwolnienia od pracy stwierdza się w trybie kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień określonym przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 27 lipca 1999 r. (Dz. U. nr 65, poz. 743). Po przeprowadzonej kontroli sporządza się protokół stwierdzający na czym polegało nieprawidłowe wykorzystywanie zwolnienia z uwzględnieniem rodzaju choroby oraz treści zaświadczenia lekarskiego.

Wątpliwości związane z oceną prawidłowości wykorzystywania zwolnienia lekarskiego od pracy rozstrzyga ZUS.

Pracownik, o którym mowa w pytaniu, ma odnotowane na zaświadczeniu lekarskim, że chory może chodzić. Wskazanie to oznacza, że może on wykonywać tylko zwykłe czynności życia codziennego, jak np. wyjście na zabiegi lub spacer. Zatem ocena, czy udział w zajęciach na uczelni w okresie orzeczonej niezdolności do pracy z powodu choroby jest niezgodny z celem tego zwolnienia, będzie należała do lekarza, który to zwolnienie wystawił (ewentualnie do lekarza orzecznika ZUS, jeśli pracodawca zwróci się do ZUS o rozstrzygnięcie w tej sprawie).